Krępa kościelna

0
138
Rate this post

Stary kościół modrzewiowy (widok od południowej strony)

Wieś nad rzeczką Krępianką, w odległości 21 km od Iłży. Akta watykańskie wymieniają w latach 1325 —1328 Macieja Plebana. Krępy w archidiakonacie lubelskim, który z 3 grzywien i 6 skojców rocznego dochodu plebańskiego, płacił na świętopietrze rocznie 9 skojców i 8 dynarów. W latach 1346 —1355 niewymieniony w tychże aktach rektor kościoła w Krępie placił świętopietrza rocznie 8 skojców, z wyjątkiem dwóch lat, w których płacił tylko 3 lub 5 skojców.

Około 1440 r. dziedzicami Krępy byli Piotr Tabor i Oswald, herbu Dębno. Były w tej wsi łany kmiece, z których dawano dziesięcinę snopową i konopną kościołowi miejscowemu. Były trzy folwarki szlacheckie, karczmy i ogrody, z których brał dziesięcinę kościół, który dla swojego użytku miał pola i łąki. Według regestru poborowego powiatu radomskiego z 1508 r. Bogdan i Włodek z Krępy płacili ze wsi: Krępa, części Białobrzeg (parafia Chotyze) i Lipy 1 grzywnę i 47 groszy i 9 dynarów. Obecnie istniejący drewniany kościół pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła, zbudowała z drzewa sosnowego rżniętego w 1774 r. Konstancja Sanguszkowa, marszałkowa nadworna litewska, jak świadczą miejscowe dokumenty, konsekrował 20 września 1778 r. Jan Kanty, herbu Strzemię, Lenczewski, najprzód kanonik chełmski, później pierwszy sufragan lubelski, biskup abderyteński, kanonik sandomierski, dziekan oficjał lubelski, kanonik krakowski, kawaler orderu św. Stanisława, proboszcz w Rykach. Rocznicę konsekracji obchodzono w pierwszą niedzielę po święcie Podwyższenia św. Krzyża.

Kościół stoi na wzgórzu usypanem ręką ludzką. Orjentowany, budowy w zrąb, oszalowany deskami, na podmurowaniu z kamieni i sosnowych przyciesiach, cały pokryty blachą żelazną. Prezbiterjum zamknięte połową ośmioboka węższe i niższe od nawy, nakryte osobnym dachem. Szczyt kościoła od zachodu trójkątny, przecięty obdasznicą. W południowej ścianie są ślady, że była tu kiedyś kruchta. Sygnaturka przezrocza sześcioboczna. Od wschodu nad prezbiterjum krzyż z kogutkiem, symbolem niestałości ludzkiej. Słupy wzmacniające ściany kościelne zdobne na zewnątrz w kapitele o skrętach roślinnych o motywach podobnych kapitelom wnętrza. O ile z zewnątrz kościółek ten zębem czasu. podniszczony nadzwyczaj niepozornie się przedstawia, o tyle wnętrze jego w postaci typowego barokowego urządzenia ołtarzy, ambony i niektórych sprzętów godne jest uwagi i zaznaczenia, jako całość bardzo staranna. Wielki ołtarz o korynckich kolumnach, w górnej części posiada w rzeźbie postać Boga Ojca, opierającego się o glob ziemski w otoczeniu sześciu, aniołków. Na gzymsach ta sarna ich liczba z wyciągniętemi do góry rączętami z gestem zachęcającym ludzi do chwały Bożej. Równolegle z cyborjum dwie rzeźbione postacie św. Piotra i Pawła: pierwsza z zarostem, czytająca z księgi, druga bez zarostu z twarzą w zachwyceniu, zwróconą w stronę Boga Ojca. Na postumentach po obydwóch stronach ołtarza postacie aniołków w rzeźbie podtrzymujących barokowe kandelabry. Obraz ołtarzowy przedstawia Matkę Boską Bolesną w miedzianej posrebrzanej sukience (srebrną zabrali austrjacy około 1807 r.) z koroną na głowie. Twarz Jej trochę pochylona na prawe ramię, z oczami patrzącemi w bok, z oczu po twarzy łzy płyną, obydwie ręce skrzyżowane na piersiach, w sercu i wyciągniętej ku prawemu ramieniu ręce tkwi miecz. Na zasuwie nieudolny obraz płaczącego św. Piotra. Ołtarz wysoki, o architekturze barokowej, dobrego smaku. Ołtarz boczny od południowej strony kościoła o ośmiu jońskich kolumnach z rzeźbioną postacią Chrystusa na krzyżu. Pod krzyżem stoi Matka Bolesna z mieczem utkwionym w sercu i św. Jan ewangelista. W górnej części ołtarza nowoczesny obraz Serca Jezusowego; równolegle z obrazem figurka św. Rocha Wyznawcy z obnażoną prawą nogą i podróżnym kijem w lewej ręce.

Ołtarz boczny od północnej strony kościoła wyglądem identyczny z poprzednim z lichym obrazem na płótnie Matki Boskiej Różańcowej. U góry obrazek na płótnie św. Marji Magdaleny z twarzą rozmodloną i wzniesioną ku niebu. Obok kształtny mile rzucający się w oczy ołtarzyk barokowy z obrazem św. Barbary na płótnie; dwie kolumienki ołtarza zdobne w grona i liście winne, ulubione ornamenty baroku, nad ołtarzem wcale udatna pozłacana rzeźba św. Anny Samotrzeciej z główkami aniołków. Ambona z barokowemi ozdobami i księżycem na frontowej płaszczyźnie kielicha przedstawia typ swojskiej i miłej dla oka kazalnicy polskiego drewnianego kościółka. Zwraca uwagę chrzcielnica miedziana cebulkowata na postumencie z drzewa i żelaznym trójnogu i dwa drewniane relikwjarze, mniejszy z agnuskiem, większy z relikwjami św. Barbary, Panny i Męczenniczki. Kolumny w nawie podtrzymujące obły sufit kościoła, zakończone kapitelami pełnemi ozdób drzewnych plecionkowych wyjątkowo starannie odrobionych. Rozkład i urządzenie wnętrza wywołują wrażenie nadzwyczaj harmonijne i wskazują jednolity pian, z którego wyszła całość. Styl i dekoracja jest późny barok.

słowa kluczowe: krępa kościelna, 7 sakramentow, 7 sakramentów kościelnych, wakacje z misjami ocypel, parafia piotra i pawła w dębnie, karolina frynas, 7 sakramentów świętych wyjaśnienie, 7 sakramentów sw, arkadiusz łyjak, ocypel werbiści, parafia piotra i pawła dębno